مقالات کارگشا

مرگ خاموش را جدی بگیریم !

 

علائمی شبیه "سرماخوردگی" و "بروز سرگیجه های دسته جمعی در خانه" را جدی بگیریم!

‌شاید در معرض گازگرفتگی و خطر مرگ خاموش هستیم!

در پی هشدار هواشناسی مبنی بر کاهش شدید دمای هوا در نیمه شمالی کشور، با هدف مراقبت و پیشگیری از گازگرفتگی، دو توصیه و هشدار مهم برای خانواده ها داریم:

1.  مسمومیت با منوکسیدکربن یعنی گازگرفتگی علائمی شبیه به سرماخوردگی دارد. شاید از سرماخوردگی خبری نیست و در خطر مسمومیت با گاز CO و گازگرفتگی هستیم!
2.  نسبت به "بروز سرگیجه‌های دسته‌جمعی" حساس باشیم. شاید نشانه خطر گاز گرفتگی است!

اگر در خانه علائـم سرماخوردگی دارید درحالیکه از سرماخوردگی خبری نیست و یا با سوزش چشم، سرگیجه و ضعف مواجه می شوید اما بمحض خارج شدن از منزل این علائـم از بین می رود، همچنین اگر در خانه یا محیط کار، "سرگیجه های دسته جمعی" اتفاق می افتد، این موارد را بسیار جدی بگیرد چون ممکن است در معرض گاز CO (مونواکسید کربن) هستید و قاتل نامرئـی سلامت و حتی جان شما و دیگر اعضای خانواده را تهدید می کند.

در چنین مواردی حتما" با اورژانس 115 یا آتش نشانی 125 تماس بگیرید.

گاز مونواکسید کربن یا CO در اثر احتراق ناقص انواع سوختهای فسیلی (نفت، گاز، بنزین، ذغال و …) تولید و منتشر می شود. به زبان ساده در واحدهای مسکونی، در صورت بدسوزی یا ناقص سوزی وسیله حرارتی در محل سکونت افراد که ممکن است به دلایل متعدد از جمله کمبود هوا و عدم جریان مستمر هوا، کارکرد نامناسب دودکش و پس زدن دود و محصولات احتراق، نیاز به تنظیم، سرویس و تعمیر وسیله حرارتی و … باشد، گاز مونواکسید کربن تولید و منتشر می شود و سلامت و حتی حیات ساکنین را به خطر می اندازند و ممکن است باعث بیماری های صعب العلاج و مادام العمر و یا حتی مرگ خاموش گردد.

چند توصیه مهم: 

1.  از سلامت کامل و کارکرد صحیح و استاندارد دودکش وسایل حرارتی اطمینان حاصل کنید. نه یکبار برای همیشه یا یکبار برای کل زمستان بلکه هرچند وقت یکبار این کنترل را انجام دهید.

2.  مانع ورود هوای تازه به محل سکونت خود نشوید و منفذ یا روزنه ای برای ورود هوای تازه بگذارید.

3.  از دستکاری وسایل گازسوز بپرهیزید و فقط از خدمات سرویسکاران مجاز شرکتها استفاده کنید و با استفاده از خدمات تعمیرکاران و نصابان متفرقه، ایمنی خود را به خطر نیندازید.

راهکارهای پیشگیری از مرگ های خاموش ناشی از گاز COشامل موارد زیر می باشد:

1.  خرید وسیله گازسوز مناسب

•  حصول اطمینان از خرید وسیله گازسوز استاندارد و ایمن (دارای استانداردهای کیفی ملی و یا بین المللی) و همچنین دارای گارانتی معتبر
•  حصول اطمینان از دسترسی مناسب به سرویسکاران مجاز برای نصب یا تعمیر دستگاه با معرفی از طرف شرکت مربوطه
•  بهره‌گیری از کارشناسی قبل از خرید شرکتها برای انتخاب مدل و ظرفیت مناسب، متناسب با نیاز شما و شرایط محل نصب

2.  نصب یا تعمیر صحیح وسیله گازسوز

•  عدم استفاده از خدمات سرویسکاران و تعمیرکاران متفرقه و حتی اعضای خانواده برای نصب یا تعمیر وسیله گازسوز
•  انتخاب دقیق محل نصب با توجه به وضعیت دودکش و تهویه هوا به تایید سرویسکاران مجاز و عدم اتصال هود به دودکش وسیله گازسوز
•  عدم نصب وسیله گاز سوز در فضاهای بسته و محدود مانند حمام، رختکن، سرویس بهداشتی، سونا، استخر و جکوزی
•  پرهیز از نصب و استفاده از انواع بخاری گازی بدون دوکش و شومینه در اتاق خواب یا واحد مسکونی فاقد تهویه مناسب هوا
•  نصب وسیله گاز سوز از طریق انشعاب اختصاصی گاز و عدم استفاده از انشعاب فرعی و پرهیز از افزایش انشعاب گاز غیر مجاز در ساختمان

3.  کنترل ادواری دودکش های کلیه وسایل و سیستم های حرارتی

•  انجام بازدید و کنترل دوره ای بمنظور حصول اطمینان از بازبودن مجرای خروجی دودکش (لانه پرندگان،‌ نخاله های ساختمانی،‌آشغال و …) 
•  حصول اطمینان از تجهیز دودکش وسیله گازسوز با دودکش طبیعی (بدون فن) به کلاهک H در منتها الیه خروجی آن در پشت بام ساختمان
•  حصول اطمینان از عملکرد صحیح دودکش کلیه وسایل و سیستم های حرارتی (اعم از موتورخانه، آبگرمکن، بخاری، پکیج و ‌شومینه)
•  پیش بینی ارتفاع عمودی مناسب دودکش وسیله گازسوز دارای مکش طبیعی و عایق بندی مناسب دودکش های ساختمان
•  چک نمودن میزان و رنگ شعله وسیله گازسوز (شعله کوتاه و زرد رنگ نشانه بدسوزی و تولید بیش از حد گاز CO  و نشانه خطر است)
•  پرهیز از قراردادن دودکش بخاری در ظرف آب به تصور رفع خطر گازگرفتگی

4.  اطمینان از تهویه مناسب محل سکونت در زمان استفاده از وسایل گازسوز

•  حصول اطمینان از گردش هوای تازه بین محیط داخل و خارج منزل (خصوصاً در صورت استفاده همزمان از چند وسیله گازسوز)
•  تاکید برعدم استفاده از وسایل گازسوز در محیط های بسته و فاقد امکان تامین هوای لازم برای احتراق و خروج دود 
•  در صورت امکان، استفاده از وسایل گازسوزی که اکسیژن مورد نیاز را از فضای باز بیرون ساختمان تامین می کنند 
•  عدم استفاده از شومینه بعنوان تنها وسیله گرمایش و عدم استفاده از پلوپز و اجاق خوراک پزی برای گرمایش محیط

توجه مهم: به هنگام بروز علائـم مسمومیت (سرگیجه، سردرد، خواب آلودگی، سنگینی هوا و سوزش بی مورد چشم)،
سریعا" پنجره ها را باز کرده و وسیله گاز سوز را خاموش کنید!

بارش برف و افزایش خطر مرگ خاموش با دودکش های ناایمن

بر اساس گزارش سایت شرکت ملی گاز ایران، علل اصلی منجر به گازگرفتگی و مرگ خاموش عبارتند از انتشار گاز سمی منواکسید کربن در فضای مسکونی و غیر مسکونی بعلت نبود دودکش استاندارد وایمن و یا عدم وجود دودکش با سهم نگران کننده 65%، نبود تهویه مناسب در ساختمان با سهم 20%و استفاده نادرست از وسایل گازسوز در فضای نامناسب با 10% سهم تشکیل می دهد.

با توجه به آمار فوق و سهم بالای دودکش های ناایمن در حوادث مرگ خاموش و با درنظر داشتن نکته مورد نظر یعنی مختل شدن عملکرد دودکش های کوتاه پشت بام و دودکش های بدون عایق روی بدنه دیوار ساختمان ها، خطر بروز حوادث گازگرفتگی و مرگ خاموش بشدت افزایش می یابد لذا ضروری است بیش از گذشته توصیه های ایمنی را جدی بگیریم.

چند توصیه مهم در ایام سرد سال:

هر روز و هر شب از بازبودن و کارکرد صحیح دودکش انواع وسایل و سیستم های حرارتی (بخاری، آبگرمکن، شومینه، پکیج و حتی موتورخانه) و اتصال کامل و محکم کلیه اجزای دودکش و همچنین وجود روزنه یا دریچه ای برای ورود هوای تازه به اتاق و تهویه هوا اطمینان حاصل کنیم. تا دیر نشده، دودکش های روی بدنه ساختمان ها را عایق کرده و به دیوار محکم کنیم. با اضافه کردن طول عمودی دودکش های کوتاه تا بالای پشت بام، ارتفاع آنها را استاندارد کنیم و فقط از کلاهک H برای دودکش های بدون فن استفاده کنیم.

با لمس دودکش از گرم بودن آن مطمئـن شویم. در صورت سرد بودن دودکش، فوراً وسیله حرارتی را خاموش کنیم. سرد بودن بدونه دودکش، نشانه خارج نشدن گازهای آلاینده و وارد شدن آن به داخل اتاق بوده و بسیار خطرناک است. استفاده از لوله های فنری یا خرطومی آلومینیومی برای وسایل انواع وسایل گازسوز یا نفت سوز خطرآفرین است و برای ایمنی بیشتر باید از لوله های فلزی بدون منفذ استفاده کنیم. اتصالات لوله ها نیز باید به قدری محکم باشد که قابل جدا شدن نباشد. دودکش آبگرمکن و هواکش هود آشپزخانه نباید از یک لوله یا مسیر مشترک عبور داده شوند.

به استناد گزارش سازمان پزشکی قانونی، در 10 سال گذشته نزدیک به 8 هزار نفر (میانگین سالیانه 800 نفر) بدلیل بی توجهی و عدم رعایت نکات و توصیه های ایمنی، به دام قاتل نامرئـی افتاده و دچار مرگ خاموش شده اند که این آمار در ایام سرد سال، ماهیانه بیش از 100 نفر است. درحالیکه با رعایت نکات و توصیه های ایمنی، از عمده این حوادث تلخ می توان پیشگیری کرد.

به امید آن روز…

منبع 

  • دکتر جواد نوفرستی (رییس کارگروه پیشگیری از مرگ های خاموش ناشی از گاز  CO در انجمن جامعه ایمن کشور)
  •  آکادمی کاشانه

 

مطالب مرتبط:

چیلر های توربوکر (بدون روغن)

محاسبات بویلر چگالشی ( قسمت اول)

پکیج گرمایشی

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا